Biologiya va tibbiyot

Yangi qadimgilar: zirhli mitti, diplodok qardoshlari va ulkan dengiz kaltakesaklari

Ushbu maqolada Semyon Morozov paleontologlar 2022-yil avgust oyida taqdim qilgan yangi topilmalar bilan oʻrtoqlashadi. Noodayiy...

345

9 min

Biologiya va tibbiyot

Gilos. Buyrak va jigarga yordamchi

Gilos yurtimizda eng koʻp tarqalgan mevalardan biridir. Ayni hozirdan pishishni boshlab yozning oʻrtalarigacha dasturxonimiz koʻrkiga aylanadi....

76

2 min

Biologiya va tibbiyot

Ko‘k va qora choy: sizningcha, qay biri afzal?

Choy… choyxona… choylashaylik… bu soʻzlar oʻzida oʻzbek millatiga mansub anʼanalarni namoyon etadi. Mehmon kelsa choy uzatamiz,...

599

2 min

Biologiya va tibbiyot

Odam organizmi haqida kutilmagan faktlar

Odamdagi DNK 80 000 gendan tarkib topgan. Oʻrtacha umr davomida odam boshidan oʻsib chiqadigan sochlarning uzunligi 725 kilometrga...

539

2 min

Biologiya va tibbiyot

Qadimgilarni jamlagan odam: 2022-yilgi fiziologiya yoki tibbiyot bo‘yicha Nobel mukofoti sohibi Svante Paabo kim?

2022-yilgi fiziologiya yoki tibbiyot boʻyicha Nobel mukofoti jahon miqyosidagi shuhrati tibbiyotga ham, fiziologiyaga ham bogʻliq boʻlmagan...

372

15 min

Biologiya va tibbiyot

Xotirani chiniqtiruvchi mashqlar

Ayrim hollarda koʻcha‑koʻyda kimnidir koʻrganingizda koʻzingizga juda tanish koʻrinadi‑yu, ammo qayerda uchratganingizni eslolmay...

2 032

3 min

Biologiya va tibbiyot

Xurrak otish kasallikmi?

Xurrak tovushini eshitmagan inson boʻlmasa kerak. Undan bezovta boʻlmagan insonni ham uchratish qiyin. Ammo xurrak otgani sabab xijolat boʻlgan...

135

5 min

Biologiya va tibbiyot

Kayfiyatni ko‘taradigan yeguliklar

“Ovqating dori, doring ovqat boʻlsin”, deydi donolar. Yeguliklar tanimizga kuch berish, shifo boʻlishdan tashqari kayfiyatga taʼsir etish...

155

3 min

Biologiya va tibbiyot

Dunyodagi eng ulkan jonivor qaysi?

Olimlar juda qadim-qadim zamonlarda Yer yuzida dinozavrlar yashagan deb hisoblaydilar. Dinozavrlar hozirgi hayvonlardan bir qancha barobar katta...

449

2 min

Biologiya va tibbiyot

Umr bo‘yi daraxt ekkan odam

Bangladeshning Faridpur shahrida yashovchi Abdus Samad Shayxni tanish-bilishlari “Daraxt-odam” deb ham atardi. Sababi, u 12 yoshidan boshlab 48...

438

2 min

Biologiya va tibbiyot

Diqqatni qanday jamlash mumkin?

“Men shu paytgacha qoʻlga kiritgan narsalarimga qatʼiy tartib, puxtalik va gʻayrat-shijoat, butun diqqatni bir narsaga qaratish bilan...

152

2 min

Biologiya va tibbiyot

Darmondorilar – foydaning koni

“Vitamin” degan soʻz qulogʻimizga tez-tez chalinib turadi. U lotincha “vita” – “hayot” va inglizcha “amine” – “azotli...

70

2 min

Biologiya va tibbiyot

Ona qornidagi homilada taʼm bilish qobiliyati aniqlandi

Angliya va Fransiya olimlari qorindagi homilaning ona isteʼmol qiladigan ovqatiga qanday munosabat bildirishini tekshirib koʻrdi. Buning uchun...

3 944

3 min

Biologiya va tibbiyot

Viruslar bakteriya oqsilidan oʻz maqsadi yoʻlida foydalandi

Ispaniya va AQSh olimlariga vB_BsubS-Delta bakteriofagi CtrA oqsilidan oʻz maqsadi yoʻlida foydalanishi mumkinligi ma’lum bo‘ldi. Ushbu modda...

3 834

4 min

Biologiya va tibbiyot

Oksitotsin baliqlarning yurak yaralarini davolashga yordam berdi

AQShlik biomuhandislar yurak regeneratsiyasi samaradorligining deyarli yarmi oksitotsin taʼsiriga bogʻliqligini aniqladi. Olimlar tomonidan inson...

265

5 min

Biologiya va tibbiyot

Sayg‘oqlar tiklanyapti. Buyog‘iga nima qilish kerak?

“Ular hamma yerda” — 2018-yil bahorida mening dala daftarimdagi yozuvlarda shunday qaydnoma keltirilgan. O‘shanda men jurnalist sifatida...

207

3 min

Biologiya va tibbiyot

Cho‘l hasharoti havodan suv olishda yordam bera oladimi?

Namibiya choʻl qoʻngʻizi Afrikaning janubi-gʻarbiy qurgʻoqchil sahrolarida omon qolish uchun havo, ya’ni tumandan suv yigʻadigan hasharot....

241

3 min

Biologiya va tibbiyot

Olimlar ilk marotaba koʻk kitning yuragi sekin urishini qayd etishdi

Dunyodagi eng katta yurak 180 kg lik qon oʻtkazuvchi yurak boʻlib, bir daqiqada 13 martagacha uradi. Bu olimlarning koʻk kit yurak urishi aks...

204

4 min

Biologiya va tibbiyot

Sun’iy intellekt insonning yaqinda vafot etishi mumkinligini aytib beradi

Muallif: Donna Lou Sunʼiy idrok insonning yaqinda vafot etishi mumkinligini oldindan aytib beradi, ammo biz uning qanday ishlashini...

292

3 min

Biologiya va tibbiyot

Miya – diktator

Muallif: Yelena Davidova Daniel Amen 1976-yil Oral Roberts universitetini bitirib, koʻp oʻtmay taniqli psixiatrga aylanadi. Amen psixiatriya...

219

5 min

Biologiya va tibbiyot

Nima uchun viruslar infeksiya manbasini kasallantirmaydi?

Muallif: Marcos E. García-Ojeda Aniqlanishicha, koronavirus koʻrshapalaklarda paydo boʻlgan, soʻng boshqa turlarga, ehtimol, pangolinlarga,...

208

4 min

Biologiya va tibbiyot

Olimlar qarishning oldini oluvchi dori vositasini yaratishdi

Jonivorlar ustida o‘tkazilgan tajribalar shuni koʻrsatdiki, ushbu dori sogʻlom mavjudot hujayrasidagi qarish jarayonini sekinlashtiradi. Solk...

226

2 min

Biologiya va tibbiyot

Aslida odam necha yil umr koʻrishi kerak: olimlar javob berdi

Ma’lum boʻlishicha, qancha umr koʻrishni DNK orqali ham bilish mumkin ekan. Unga koʻra… Tirik organizmlarning qancha umr koʻrishini...

203

2 min

Biologiya va tibbiyot

Uyqu — tekin dori

Ortiqcha ovqatlanish, doimiy shamollash va yomon kayfiyatdan qanday qutulish mumkin? Baʼzan buning uchun yaxshi uyquning oʻzi kifoya. Uyqu,...

184

5 min

Biologiya va tibbiyot

Qahva nega tetiklashtiradi?

Qahva nega tetiklashtiradi? Nega uyqimiz kelganda bir chashka qahva bizni uygʻotadi? Qahva — bu efiop oʻsimligi boʻlib, biz arabika deb...

784

4 min

Biologiya va tibbiyot