Fizika va astronomiya

“Aresibo” radioteleskopi qayta tiklanmaydi, uning o‘rniga ta’lim markazi yaratiladi

AQSh milliy fan jamgʻarmasi ikki yil oldin vayron boʻlgan “Aresibo” radioteleskopini qayta tiklamaslik toʻgʻrisida qaror qabul qildi. Uning...

321

2 min

Fizika va astronomiya

“Jeyms Uebb” Volf-raye yulduzi atrofidagi ko‘plab chang halqalari tizimini tadqiq qildi

Halqalar yulduz shamollarining toʻqnashuvi natijasida hosil boʻlgan. “Jeyms Uebb” fazoviy teleskopi Volf-raye yulduzini oʻz ichiga...

142

3 min

Fizika va astronomiya

TESS kosmik teleskopi Quyoshga o‘xshash yulduz yaqinida juda qadimiy, qaynoq Yupiterni topdi

TESS kosmik teleskopi hozirgacha maʼlum boʻlgan eng qadimgi qaynoq Yupiterlardan (ogʻirligi Yupiter sayyorasiga teng boʻlgan ekzosayyoralar...

173

3 min

Fizika va astronomiya

Dimorf asteroidida DART zondi zarbasidan keyin kometaga o‘xshash dum paydo bo‘ldi

Yerda joylashgan SOAR teleskopi yordamida Dimorf asteroidida uzun kometaga oʻxshash chang va qoldiqlardan iborat boʻlgan dum aniqlandi. NOIRLab...

136

2 min

Fizika va astronomiya

MOXIE 9 soat ichida Mars atmosferasidan 50 gramm kislorod oldi

Mars atmosferasidan kislorod olish boʻyicha MOXIE tajribasi jamoasi 2021-yil davomida Marsda olib borilgan ish natijalarini taqdim etdi....

132

3 min

Fizika va astronomiya

“Jeyms Uebb” juda yosh protoyulduz atrofidagi muz zarralarida organik molekulalarni topdi

“Jeyms Uebb” infraqizil kosmik teleskopi juda yosh IRAS 15398−3359 protoyulduzining yadrosidagi muz zarralari tarkibida bir qator organik...

77

3 min

Fizika va astronomiya

1181-yilgi o‘ta yangi yulduzlar ikkita Oq pakananing birlashuv modeliga mos keladi

Olti mamlakat astronomlari 1181-yilda portlagan SN 1181 AD yangi yulduzi Somon yoʻlidagi noyob Iax oʻta yangi yulduz turining ikkinchi...

81

3 min

Fizika va astronomiya

14,7 million yillik Xitoy qahrabosidan sakrovchi o‘rgimchak topildi

Paleontologlar yoshi taxminan 14,7 million yilga teng boʻlgan Xitoy qahrabosida (toshga aylangan yogʻoch qatroni, kech boʻr va paleogen...

120

3 min

Fizika va astronomiya

Astronomlar qaynoq super Yer atrofida zich atmosferani topa olmadi

Astronomlar TESS va “Spitser” teleskoplaridan foydalangan holda qaynoq super Yer — GJ 1252b yuzasida hatto yuqori bosim yoki magma tarkibidagi...

98

2 min

Fizika va astronomiya

Sayyorashunoslar “yosh Yer”ga moddalarni asteroidlar orqali yetkazib berish imkoniyatini tasdiqladi

Sayyorashunoslar laboratoriyada Ryugu asteroidining tuproq zarralari tahlili yangi natijalarini taqdim etdi. Maʼlum boʻlishicha, Ryuguning...

97

4 min

Fizika va astronomiya

Qora tuynukning foton halqalari uning tebranishlari haqidagi ma’lumotlarni saqlab qolgan

Nazariyotchi fiziklar qora tuynuklar atrofida aylanadigan fotonlarning markaziy halqalarida takrorlanuvchi simmetriya mavjudligini aniqladi, yaʼni...

30

4 min

Fizika va astronomiya

Hodisalar gorizonti teleskopi olis blazar jeti egriligini qayd etdi

Hodisalar gorizonti teleskopi (EHT) nuri Yerga 3,5 milliard yil davomida yetib kelgan J1924—2914 nisbiy blazar (yuqori yorqinlikdagi galaktikadan...

171

3 min

Fizika va astronomiya

“Jeyms Uebb” yordamida ilk bora ekzosayyora atmosferasida karbonat angidrid gazi mavjudligi rasman tasdiqlandi

“Jeyms Uebb” infraqizil kosmik observatoriyasi yordamida ilk bora ekzosayyora atmosferasida karbonat angidrid borligi rasman tasdiqlandi....

119

3 min

Fizika va astronomiya

Astronomlar birinchi “Venera ichidagi” asteroidning “umrini” cheklab qo‘ydi

Astronomlar “Ayloxchaxnim” asteroidi ustida olib borilgan tadqiqotlari natijalarini taqdim etdi. Asteroidning orbitasi Venera orbitasi ichida...

107

3 min

Fizika va astronomiya

“Jemini” teleskopi fanga ma’lum bo‘lgan eng og‘ir yulduz og‘irligini kamaytirdi

R136 klasteri markaziy hududining tasviri. Tasvirning markazida R136a1 yulduzi koʻrinib turibdi, R136a2 undan biroz yuqorida va chaproqda, R136a3...

97

3 min

Fizika va astronomiya

Yer uchun xavfli bo‘lgan eng katta asteroid topildi. Bu — 2022 AP7

Astronomlar tomonidan gʻira-shira (tong yorishgan yoki qosh qoraygan) paytda Yer orbitasida asteroidlarni izlash maqsadida DECam kamerasi bilan...

94

3 min

Fizika va astronomiya

Astronomlar ultra-diffuz galaktikaning gigant to‘lqinli “dum”ini o‘rgandi

Astronomlar Somon yoʻliga eng yaqin boʻlgan ultra-diffuz F8D1 galaktikasidan chiqqan juda uzun toʻlqinli dumni aniqladi.Taxminlarga koʻra, bu...

491

2 min

Fizika va astronomiya

Galaktikalarning birlashuvi yulduz shakllanishidagi chaqnashlarni o‘chirishi aniqlandi

Birinchi marta astronomlar ikki galaktikaning birlashishi natijasiga guvoh boʻldi. Bunda qoʻshilish jarayonining oʻzi yangi yulduzlarning...

412

3 min

Fizika va astronomiya

CHEOPS teleskopi Subneptunda ikkita ekzosayyora topilganini tasdiqladi

Astronomlar yer ustida joylashgan va CHEOPS kosmik teleskopi yordamida Quyoshga yaqin boʻlgan “Toʻq sariq pakana” yulduzi atrofida ikkita...

330

3 min

Fizika va astronomiya

“Jeyms Uebb” fazo qismining eng tiniq tasvirini oldi

CEERS fazo tadqiqoti dasturi doirasida “Jeyms Uebb” infraqizil kosmik teleskopi “Katta ayiq” yulduz turkumidagi fazo bir qismining rekord...

253

3 min

Fizika va astronomiya

Eng qadimiy sayyora tumanligi aniqladi

Astronomlar Yerdagi teleskoplardan foydalangan holda Somon yoʻlida yangi sayyora tumanligi topilganini tasdiqladi. U Quyoshdan 2,8 baravar kattaroq...

116

3 min

Fizika va astronomiya

“Jeyms Uebb” ekzosayyoraning birinchi toʻgʻridan toʻgʻri tasvirini qoʻlga kiritdi

“Jeyms Uebb” infraqizil kosmik observatoriyasi keng orbita boʻylab oq-sariq pakana yulduzi atrofida aylanib yurgan, super Yupiter HIP...

69

2 min

Fizika va astronomiya

DKIST teleskopi yordamida Quyoshning eng batafsil tasvirlari olindi

Yerda joylashgan DKIST quyosh teleskopi Quyosh fotosferasi va xromosferasining ikkita yangi tasvirini oldi. Ular bugungi kungacha olingan eng...

73

3 min

Fizika va astronomiya

“Jeyms Uebb” Tarantula tumanligida juda “yosh yulduz”larni aniqladi

“Jeyms Uebb” infraqizil kosmik teleskopi Katta Magellan bulutlari galaktikasidagi eng yirik yulduz hosil qiluvchi hududlardan biri —...

60

3 min

Fizika va astronomiya

Somon yoʻlidagi ulkan qora tuynuk atrofida qaynoq nuqta aniqlandi

Astronomlar ALMA va “Chandra” teleskoplari yordamida Somon yoʻli markazidagi oʻta ulkan qora tuynuk — “Oʻqotar A” atrofidagi jamlanma...

70

3 min

Fizika va astronomiya

Yer yaqinidagi asteroid “Sentavr” deb ataluvchi tezlanish bloki ekani maʼlum boʻldi

U “Lyusi” stansiyasini uchirishda ishlatilgan. Yer yonidan yaqindagina uchib oʻtgan 2022 UQ1 asteroidining orbital koʻrsatkichlari tahlili...

69

2 min

Fizika va astronomiya

Xitoy kompaniyasi qaytuvchi bosqichli asimmetrik raketa quradi

Xitoyning i-Space kompaniyasi qaytariluvchi birinchi bosqichga ega Hyperbola-3 modulli raketani ishlab chiqaradi. U asosiy ikki qismli seksiyadan va...

1 536

4 min

Fizika va astronomiya

Anna Kikina Crew Dragon kosmik kemasida XKSga yoʻl oldi

SpaceX toʻrt nafar ekipaj aʼzosi — uch amerikalik astronavt, Rossiya va sovet kosmik parvozlari tarixidagi beshinchi ayol — kosmonavt Anna...

1 398

3 min

Fizika va astronomiya

Virgin Galactic oʻz asoschisini raketoplanda parvozga yubordi

Virgin Galactic xususiy kosmik kompaniyasining VSS Unity raketoplani yangi boshqariladigan parvozni amalga oshirdi, bunda u 86 kilometr balandlikka...

982

2 min

Fizika va astronomiya

Astronomlar tomonidan Somon yoʻlidagi ulkan qora tuynuk atrofida qaynoq nuqta aniqlandi

Astronomlar ALMA va “Chandra” teleskoplari yordamida Somon yoʻli markazidagi oʻta ulkan qora tuynuk — “Oʻqotar A” atrofidagi jamlanma...

325

3 min

Fizika va astronomiya

Koʻngillilar astronomlarga Quyoshdagi chaqnashlarni aniqlashga yordam beradi

Solar Jet Hunter fuqarolik ilmiy loyihasi ishga tushirildi. Unga koʻra, xohlovchilar astronomlarga SDO fazoviy observatoriyasi tomonidan olingan...

265

2 min

Fizika va astronomiya

Astronomlar birinchi marta ekzosayyora atmosferasida bariy moddasini qidirib topdi

M. Kornmesser / ESO Bu ekzosayyoralar qobigʻida hozirgacha topilgan eng ogʻir element hisoblanadi. Astronomlar birinchi marta ikkita oʻta...

237

2 min

Fizika va astronomiya

NASA Yevropa okeani uchun suzuvchi mikrorobotlar ustidagi ishlarni davom ettirishni maʼqulladi

NASA / JPL-Caltech NASA / JPL-CaltechNASA Yevropa (Yupiter yo‘ldoshi)ga mikrorobotlar guruhini yuborish mumkin boʻlgan SWIM loyihasi ustida...

260

2 min

Fizika va astronomiya

Gaia teleskopi keng ikkilik tizimidagi “uxlayotgan” qora tuynukda yangi nomzod izlab topdi

Gaiaʼning BH1 nomli surati, PanSTARRS fazoviy tadqiqotlaridan.Karim al-Badri va boshqalar. / arXiv.org, 2022 Gaia kosmik teleskopi va Yerdagi...

242

3 min

Fizika va astronomiya

“Jeyms Uebb” Marsni suratga oldi

“Jeyms Uebb” infraqizil kosmik teleskopi Mars va uning atmosferasi spektrining ilk suratlarini oldi. NASA veb-saytidagi maʼlumotlarga koʻra,...

199

2 min

Fizika va astronomiya

Sayyorashunoslar Yupiterdagi bulutlarning 3D modelini yaratishdi

Sayyorashunoslar “Yunona” avtomatik stansiyasidan olingan suratlar asosida yaratilgan Yupiter yuqori bulut qatlamlarining balandlik taqsimoti...

195

2 min

Fizika va astronomiya

Perseverance kosmik kemasi ilk bora Marsda Quyosh galosini koʻrdi

“Perseverans” kosmik apparati birinchi marta Marsda Quyosh galosini koʻra oldi. Bu Yerdan tashqaridagi muhitda qayd etilgan birinchi holat....

200

2 min

Fizika va astronomiya

InSight Marsga meteoritlar urilganini ilk bor ishonchli tarzda qayd etdi

Mars Reconnaissance Orbiter kosmik kemasi tomonidan suratga olingan yangi zarba kraterlarining rasmlari: zarbalarning oʻrnashgan joylari nuqtalar...

175

3 min

Fizika va astronomiya

“Jeyms Uebb” Orion tumanligidagi protoyulduzlarga nazar tashladi

NASA, ESA, CSA, PDRs4All ERS jamoasi, S. Fuenmayor “Jeyms Uebb” infraqizil kosmik observatoriyasi Orion tumanligidagi Orion kamari hududining...

149

3 min

Fizika va astronomiya

Marsning “Utopia Planitia” tekisligida qadimiy suv toshqini izlari topildi

a) “Zhurong” past chastotali radarining atrof-muhitni zondlash profili, b) mazkur kuzatuv maʼlumotlariga mos keladigan relyef stratigrafiyasi,...

151

3 min

Fizika va astronomiya

“Jeyms Uebb” Neptun va uning halqalarini koʻrdi

“Jeyms Uebb” (inglizchada James Webb) infraqizil kosmik teleskopi muz giganti Neptun, uning baʼzi yoʻldoshlari va sayyora halqalari tizimining...

134

2 min

Fizika va astronomiya

Astronomlar “Mushuk ko‘zi” tumanligining 3D modelini yaratdi

Tumanlik modellari (chapda) va Hubble teleskopidan olingan tasvirlar (oʻngda)Rayan Klermont va boshqalar / Monthly Notices of the Royal...

183

3 min

Fizika va astronomiya

Quyoshga yaqin boʻlgan Zalgʻaldoq pakana yulduzi atrofida ikkita super merkuriy topilgani tasdiqlandi

“Mass-radius” diagrammasida HD 23472 tizimidagi ekzosayyoralarning holati.Susana Barros va boshqalar / Astronomiya va astrofizika,...

159

2 min

Fizika va astronomiya

NASA Dimorf asteroidining eng aniq tasvirini taqdim etdi

DART zondi Yerga Didim va Dimorf asteroidlarining suratlarini uzatdi, shu jumladan Dimorf yuzasining yakuniy va eng aniq tasviri asteroidga...

156

2 min

Fizika va astronomiya

Astronavt qonida kuzatilgan oʻzgarish

Yangi tadqiqot kosmik parvozning ilgari hech kim payqamagan salbiy taʼsirini aniqladi.Astronavtlar oddiy kosmik sayohatchilar emas. Ular,...

127

6 min

Fizika va astronomiya