Atrofimizdagi fazo har doim yaqin atrofdagi teleradioeshittirish stansiyalaridan keladigan radiotoʻlqinlar bilan toʻlib toshganini bilasizmi? Bu toʻlqinlar tufayli xonadagi barcha metall buyumlar doimiy ravishda biroz tebranib turadi. Ammo radioni ishga tushirganingizda sodir boʻladigan narsa, yaʼni tebranishlar tovush toʻlqinlarini chaqirmaguncha, uni eshita olmaysiz. Radiotoʻlqinlarni fazoda tarqalib, sokin muhitni buzuvchi narsa deb atash mumkin. Ular paydo boʻlganda, elektronlar har tarafga tez harakatlana boshlaydi.

Issiqlik va yorugʻlik ham fazoda toʻlqinlar shaklida tarqaladi. Farqi shundaki, radiotoʻlqinning uzunligi issiqlik va yorugʻlik toʻlqinlariga qaraganda ancha uzun. Radiotoʻlqinlar ham fazoda suvga tashlangan tosh yuzaga keltirgan toʻlqinlar kabi — manbasidan har tomonga aylana shaklida tarqaladi. Barcha radiotoʻlqinlar soatiga taxminan 300 ming kilometr boʻlgan bir xil tezlikda harakatlansa-da, fazodagi bir nuqtadan bir soniyada oʻtadigan toʻlqinlar soni har xil boʻlishi mumkin. Bu miqdor toʻlqin chastotasi deb ataladi.

Toʻlqinning bitta tugallangan uzunligi davr deb ataladi. Demak, chastota bu — bir soniyada oʻtgan toʻlqinning toʻliq davrlari soni. Agar toʻlqin uzunligi qisqa boʻlsa, toʻlqinlar va ularning oʻrkachlari ham bir-biriga yaqinroq boʻlib, tez-tez bir-birini almashtiradi. Agar toʻlqin uzunligi uzun boʻlsa, toʻlqinlar oʻrkachlari bir-biridan uzoqda boʻlib, bir-birini sekinroq almashtiradi. Maʼlum boʻlishicha, uzun toʻlqinlarning oʻrkachlari bir-birini qisqa toʻlqinlarniki kabi tez-tez almashtirmagani uchun ular past chastotaga ega.

Yuqori chastotali toʻlqinlar kilogers yoki ming gers bilan oʻlchanadi. Radioda chapdan oʻngga qarab 540, 550, 560 va hokazo 1600 kHz gacha boʻlgan raqamlar mavjud. Har bir raqam oʻsha toʻlqin chastotasini anglatadi. Muayyan radiostansiya faqat maʼlum bir oʻz chastotasidagi toʻlqinda efirga uzatiladi.

Radiotoʻlqinlarining mavjudligi ular kashf etilishidan oldin, 1864-yilda Jeyms Maksvell tomonidan bashorat qilingan. 1888-yilda nemis fizigi Genrix Gers bunday toʻlqinlar haqiqatan ham mavjudligini isbotlab, ularning fazoda qanday tarqalishini tushuntirgan.