Bu mutlaqo oʻziga xos tabiiy hodisa: Yer yuzasi yaqinidagi yupqa qatlamda bir nechta Yer qobigʻi hisoblanadigan geosferalar — litosfera, gidrosfera, atmosfera, shuningdek, eng muhim asosi tuproq boʻlgan biosfera bir-biriga tutashadi va oʻtadi. Tuproqsiz oʻsimliklar oʻsmaydi, oʻsimliklarsiz esa atmosfera yoʻqoladi, odam va hayvonlar nobud boʻladi. Geografik qobiqning qalinligi bir necha oʻnlab kilometrni tashkil qiladi.

Geografik qobiqda ikkita — Quyoshdan va yer qaʼridan kelayotgan energiya oqimi uchrashadi. Uning tarkibiy qismlari oʻrtasida toʻxtovsiz moddalar, energiya va axborot almashinuvi sodir boʻladi.

Energiyaning notekis taqsimlanishi geografik qobiqni ham vertikal, ham gorizontal yoʻnalishlarda bir xil boʻlmagan holatga olib kelgan. Tabiiy mintaqa va hududlar Yerning turli qismlari Quyosh energiyasini har xil miqdorda olgani sababli shakllangan. Iqlim sharoiti bir mintaqadan ikkinchisiga oʻtishda oʻzgaradi, shuningdek, quruqlik va dengizlar, togʻ va pasttekisliklarning notekis taqsimlanishi ham bu qonuniyatlarga qoʻshimcha boʻladi. Hamma narsa murakkablashib, manzara rang-barang va aralash-quralash boʻladi.

Yerdagi har qanday nuqtaning eng muhim xususiyatlarini suv va quruqlik birligining mavjudligi, biror geografik qutbgacha boʻlgan masofa va dengiz sathidan balandligi belgilaydi. Shu bilan birga, koʻpincha okeangacha boʻlgan masofa u yoki bu geografik kenglikdan muhimroqdir. Shu sababli bir xil kenglikda joylashgan Sibir janubi va Fransiya markazidagi iqlimlar oʻrtasidagi farq juda katta.

Yer geografik qobigʻining asl mohiyati nima? Shubhasiz, bu tabiatning cheksiz xilma-xilligiga ega goʻzal sayyoramiz — oʻziga xos kosmik kemaning jonsiz samoviy jismga aylanishiga yoʻl qoʻymaydigan “hayotni taʼminlash tizimi”dir. Geografik qobiqning diqqatga sazovor xususiyati shundaki, u asosiy tabiiy muhitlar oʻzaro aralashadigan va oʻzaro taʼsirlashadigan chegarada hosil boʻladi. Mana shu chegaradosh holat tufayli geografik qobiq noyob va benihoya murakkabdir. Faqatgina uning chegaralarida hayot vujudga kelib, rivojlangan va insoniyat paydo boʻlishiga olib kelgan.

Geografik qobiq insoniyat jamiyatining beshigidir.