20.02.2024
Faqatgina Qoʻshma Shtatlarning oʻzida termitlar har yili millionlab dollar zarar yetkazadi. Ajablanarlisi shuki, zamonaviy odamga juda koʻp tashvish tugʻdiradigan bu mavjudotlar millionlab yillardan beri mavjud. Demak, ibtidoiy termitlar hatto dinozavrlar davrida yashagan va hozirda Amerika Qoʻshma Shtatlari va Kanadaning barcha hududlarida tarqalgan. Ular asosan dunyoning yomgʻirli tropik mintaqalarida uchraydi. Termitlarning 200 dan ortiq turi boʻlib, AQShda ularning taxminan 50 ta turi yashaydi. Termitlar bu — chumolilarga oʻxshash, ammo ulardan tubdan farq qiladigan hasharotlar. Ularning tanasi keng, rangi oqish, shuningdek, biroz qayrilgan moʻylovchalari yoki antennalari bor.
Termitlar oila boʻlib yogʻochda yashaydi. Ular daraxt qatlamida oʻtish joylari va oila uchun xonachalar yasaydi. Termitlar oilasi ota, ona, qoʻriqchi va ishchilardan iborat. Qoʻriqchilar oilani dushmanlardan himoya qiladi. Ularning qanoti yoʻq va koʻr boʻlsa ham haqiqiy jangchilardir. Ishchilarning vazifasi oilani ozuqa bilan taʼminlashdir. Ular yogʻochni chaynab, qayta ishlangan yogʻoch bilan qolgan termitlarni boqadi. Ishchi termitning orqa qismidagi suyuqlikda mikroskop orqali minglab bir hujayrali protozoanlar deb ataladigan mikroorganizmlarni koʻrish mumkin. Protozoanlar sellyulozani yogʻochdan shakarga qayta ishlaydi. Bu shakar ishchilar uchun ham, qolgan termitlar uchun ham ozuqa boʻlib xizmat qiladi.
Termitlar teginmasligi uchun daraxtga ishlov berish mumkin. Bir usuli — yogʻochning oʻrtasiga yetib boradigan shaklda bosim ostida kreozot bilan ishlov berish. Uy qurishda ishlov berilmagan yogʻochning yerdan kamida 60 santimetr balandlikda boʻlishiga eʼtibor berish kerak. Aksariyat termitlarning yashashi uchun nam tuproq zarur boʻlsa-da, janubda qurigan daraxtda yashaydigan va bunday tuproqqa muhtoj boʻlmagan termitlar ham mavjud.
Matnda xato topdingizmi? Kerakli matnni belgilang va CTRL+ENTER tugmalarini bosing.