20.02.2024
Xurofot soʻzini qanday tushunasiz? Agar uni izohlashga harakat qilsangiz, bu juda qiyin kechadi. Shunday emasmi? Masalan, buni haqiqatda mavjud boʻlmagan narsaga ishonish deb ayta olishimiz mumkin. Darhaqiqat, atrofimizda odamlar ishonadigan va uni tasdiqlab boʻlmaydigan narsalar juda koʻp. Bundan tashqari, bugungi kunda odamlar biz xurofot deb biladigan haqiqiy faktlarga ishonadi. Bunga ishonadiganlar esa xurofotga berilgan odamlar emas. Masalan, kimdir odamning soyasi yoki aksi ruhining bir qismi ekanligiga ishonadi. Ular odamning soyasi yoki aksi tushgan buyumni sindirish orqali uning ruhiga zarar yetkazish mumkin deb hisoblaydi. Shuning uchun oynaning sinishi baxtsizlik keltiradi deb oʻylaydi.
Eʼtibor bering, bunday eʼtiqod koʻp odamlarda mavjud. Agar bugungi kunda kimdir uchun singan oyna baxtsizlik xabarchisi boʻlsa, bu shunchaki xurofotdir. Chunki hozir odamlar soya va koʻzgudagi aksi ruhining bir qismi ekanligiga ishonmaydi. Demak, yangi bilim va faktlar xurofotga boʻlgan ishonchga putur yetkazgandan keyin ham odamlarda biror narsaga nisbatan davom etadigan munosabat haqiqatan ham eʼtiqod yoki odatdir. Shuning uchun xurofot qachon paydo boʻlganiga javob berishning iloji yoʻq.
Qadimgi davrlarda inson oʻz bilim darajasiga koʻra atrofida sodir boʻlayotgan voqealarni izohlashga harakat qilgan. U Quyosh, Oy, yulduzlar, kometa va boshqalar haqida koʻp narsalarni bilmagan. Shuning uchun ular haqida oʻz tajribasi asosida fikrlab, oʻzini ularning taʼsiridan himoya qilishga harakat qilgan. Buning natijasida astrologiya uzoq vaqtlar davomida din deb hisoblangan. Ammo ilm-fan rivojlanishi bilan samoviy jismlar oʻrganildi va yanada tushunarli boʻldi. Eski eʼtiqodlar yoʻq boʻlib ketishi kerak edi. Ammo bu sodir boʻlmadi. Odamlar, masalan, meteorni koʻrish omad keltiradi deb ishonishda davom etdi va shu tariqa bu eʼtiqodlar xurofotga aylandi.
Matnda xato topdingizmi? Kerakli matnni belgilang va CTRL+ENTER tugmalarini bosing.