Utopiya nima?
''Utopiya'' so'zi ''yashash uchun mukammal joy'' ma'nosida ishlatiladi. Utopiya nima? Bu so'z qanday paydo bo'lgan?
2 min
Bu nima?

Inson oʻz mamlakati, xalqi va hukumatini qanchalik sevsa ham, u hech qachon toʻliq qoniqish hissini tuymaydi. Yer yuzida odam oʻzini mutlaqo mamnun his qiladigan joy yoʻq. Biroq koʻpchilik kambagʻal va boylar boʻlmagan mutlaqo mukammal hayotni orzu qilgan. Boylikning nima keragi bor? Axir har bir kishi hayot uchun zarur boʻlgan hamma narsaga ega boʻladi. Bu bilan doimo baxtli boʻlishi mumkin. Hukumatga ham katta ehtiyoj yoʻq, chunki har bir inson boshqalarga nisbatan juda xushmuomala va mehribon munosabatda boʻladi. Ammo mutlaqo mukammal hayot mavjud emas.

Dunyoning hech qayerida mukammal joy yoʻq. “Utopiya” soʻzi yunoncha soʻzlardan kelib chiqqan boʻlib, ularni soʻzma-soʻz “hech qayerda joy yoʻq” deb tarjima qilish mumkin. Ammo “utopiya” soʻzi “yashash uchun mukammal joy” maʼnosida ishlatiladi. “Utopiya” soʻzi birinchi marta XVI asrda yashagan ingliz yozuvchisi Tomas Mor tomonidan ishlatilgan. U 1516-yilda “Utopiya” kitobini yozgan va unda shu nom bilan ataladigan oroldagi ajib davlatni tasvirlagan. Kitob juda mashhur boʻlgan. Biroq utopiya gʻoyasi ushbu kitobdan ancha oldin paydo boʻlgan.

Maʼlumki, Mor bu gʻoyani “Respublika” kitobini yozgan va unda mukammal davlat qanday boʻlishini tasvirlagan qadimgi yunon faylasufi Platondan olgan. Atlantika okeanida mavjud goʻzal yer haqida koʻplab afsonalar skandinaviyaliklar, keltlar, arablarda ham boʻlgan.

Gʻarbiy yarim sharda geografik kashfiyotlar boshlanishi bilan bunday afsonalarning aksariyatiga ishonch yoʻqoldi. Ammo Tomas Morning “Utopiya” kitobi chiqqandan keyin bu soʻz mukammal hayot uchun xayoliy joyni anglatishni boshladi. Bizning davrimizda jamiyat va uning boshqaruv shakllarida amalga oshirib boʻlmas gʻoyalarga nisbatan utopiya soʻzi koʻp qoʻllaniladi. Bu bitta narsani anglatadi: inson yashash uchun mukammal joyni yaratishi mumkinligi haqidagi barcha gaplar amalga oshmaydi. Buni amalga oshirish imkonsiz.

Matnda xato topdingizmi? Kerakli matnni belgilang va CTRL+ENTER tugmalarini bosing.

Eng so‘nggi maqolalarni o‘tkazib yubormang!
Telegram kanalamizni kuzatib boring!