AQSh aholisining yarmini aytmaganda, millionlab odamlarning fond birjasida sodir boʻladigan voqealarga shaxsiy qiziqishi bor. Ayrimlar uchun bu juda muhim, chunki ular tasarrufidagi aksiyalari orqali kompaniyalarga sherikdir. Boshqalari esa davlat aksiyalari va boshqa qimmatli qogʻozlarga ega. Yana bir guruh sugʻurta kompaniyalari va sugʻurta bank hisobvaraqlariga ega. Birmuncha vaqtdan beri bank va sugʻurta kompaniyalari qimmatli qogʻozlarga juda koʻp sarmoya kiritmoqda.

Birja bu — aksiya, obligatsiya, bona kabi qimmatli qogʻozlarni sotib olish va sotish bozori. Bu bozor bir necha asrlardan beri mavjud. Birja xaridor va sotuvchi oʻrtasida vositachi boʻlgan bir necha kishining kafe yoki restorandagi muntazam uchrashuvlaridan boshlangan. Ular buni vositachilik haqi evaziga qilgan. Masalan, Londonda brokerlar Cheynj Ellida joylashgan Jonatan qahvaxonasida uchrashgan. 1773-yilda ular Suiting Ellidagi binoga koʻchib oʻtgan. Bu binoga “Fond birjasi” deb nom berishgan. AQShda Mustaqillik urushi xarajatlarini qoplash va boshqa faoliyatni moliyalashtirish uchun aksiya va obligatsiyalarni aholiga sotish zarurati tugʻilgan. Ammo aksiyalarni osongina qayta sotish imkoniyati boʻlmagani uchun odamlar ularga sarmoya kiritishni istamagan. Shuning uchun qimmatli qogʻozlar bozori kerak boʻlgan.

Oʻsha paytlardagi brokerlar “Uoll-strit”dagi chinorlar ostida uchrashishga qaror qilgan. Bu odamlar Nyu York fond birjasining birinchi aʼzolari boʻlgan. Ularning savdo zali eski daraxtlar bilan oʻralgan kichik yer maydoni boʻlsa-da, bu AQShdagi birinchi fond birjasi boʻlgan. Dunyoning boshqa mamlakatlarida fond birjalari bundan ham oldinroq paydo boʻlgan. Parijdagi pul bozori birinchi fransuz birjasiga asos solgan. Bu 1138-yilda roʻy bergan. Amsterdamda birinchi qimmatli qogʻozlar bozori 1611-yilda paydo boʻlgan.