Inson azaldan oʻsimlik dunyosini isteʼmol qilish mumkin boʻlgan oʻsimliklarni qidirish maqsadida oʻrgangan. Asta-sekin bilimlar toʻplanib, oʻsimlikshunoslik fani botanikaga aylangan. Birinchi boʻlib unga afsungar deb hisoblangan qadimgi davolovchi va xalq tabiblari oʻzini bagʻishlagan. Avvalo ular oʻsimliklarning qaysi birida zaharli moddalar borligini, qaysi biri esa odam va uy hayvonlariga shifobaxsh taʼsir koʻrsatishini bilishi kerak edi. Shuning uchun botanika koʻp yillar davomida tibbiyotning bir qismi boʻlib kelgan.

XVI asrda turli xil oʻsimliklar ustidan sof ilmiy kuzatuvlar oʻtkazib, koʻrganini qalin kitoblarda tasvirlagan birinchi olimlar paydo boʻlgan. Bu kitoblarning mualliflari botanikaning “otasi”ga aylandi. XIX asrda ingliz olimi Charlz Darvinning inqilobiy ishlari botaniklarga oʻsimlik dunyosi tarixini yaxshiroq tushunishga imkon berdi. Ular hayvonlar singari barcha oʻsimliklar ham qadimgi, ibtidoiy ajdodlaridan kelib chiqqanligini aniqlashga muvaffaq boʻldi.

Darvin tomonidan olib borilgan tadqiqotlar va uning nazariyasi oʻsimlikshunoslikning yangi boʻlim va yoʻnalishlarini yaratishga olib keldi. Ushbu boʻlimlardan biri, oʻsimlik anatomiyasi boʻlib, u nafaqat turli xil oʻsimlik turlarining tuzilishi, balki ular oʻrtasidagi qarindoshlik aloqalarini izlash bilan ham shugʻullanadi. Oʻsimliklardagi irsiyatni oʻrganishga bagʻishlangan koʻplab tajribalar maʼlum bir tur qanday paydo boʻlishini va uni inson ehtiyojlariga koʻra qanday oʻzgartirish yoki takomillashtirish mumkinligini tushunishga imkon beradi.

Ushbu muammolarni oʻrganadigan fan genetika deb ataladi. Ekologiya botanikaning yana bir sohasidir. Uning vazifalariga oʻsimliklar dunyoda qanday taqsimlanishini aniqlash kiradi. Boshqacha qilib aytganda, u nima uchun maʼlum bir oʻsimlik turi faqat maʼlum sharoitlarda mavjudligi haqidagi savolga javob berishga harakat qiladi.

Paleobotanika, albatta, faqat ilmiy bilim maʼnosida oʻsimliklarning eng past va qadimiy shakllardan hozirgi shakllarga oʻtgan yoʻlini tiklashga harakat qiladi. Uning oʻrganish olib boradigan obyektlari ibtidoiy turlarning toshga aylangan qoldiqlaridir. Botanikaning boshqa boʻlimlari qatorida ularda sodir boʻlayotgan hayotiy jarayonlarni, masalan, nafas olish va ovqatlanish usullarini oʻrganadigan oʻsimliklar fiziologiyasini taʼkidlab oʻtish kerak. Shuningdek, oʻsimliklarda kuzatiluvchi kasalliklar bilan shugʻullanadigan maxsus boʻlim — oʻsimliklar patologiyasi ham mavjud.