20.02.2024
Olimlar chuvalchanglarning aynan nima ekanini aniqlashda qiynalmoqda. Ular choʻzinchoq, umurtqasiz, oʻrmalay oladigan va ozmi-koʻpmi bosh koʻrinishidagi nihoyaga ega jonzotlar deb taʼriflanishi mumkin. Qurtlarning muhim xususiyati shundaki, ularni ikkita bir xil — chap va oʻng qismga boʻlish mumkin. Shuning uchun, agar bu tavsifga mos keladigan jonzotga duch kelsangiz, demak, bu chuvalchang. Chuvalchanglarning oʻlchami mikroskopikdan juda katta hajmgacha (uzunligi taxminan 12 metr) boʻlishi mumkin. Chuvalchanglar ham shaffof, ham toʻq jigarrang, yashil yoki qizil tusda boʻlishi mumkin. Chuvalchanglar bir nechta asosiy guruhlarga boʻlinadi. Ostritsa, askarida va nematodlarni (shuningdek, yassi chuvalchanglar guruhini) oʻz ichiga olgan guruh eng muhimi hisoblanadi.
Yassi chuvalchanglar oʻz nomini yassi tana shakli tufayli olgan. Bu chuvalchanglar germafroditdir, yaʼni ular ikkala jinsni ham oʻzida jamlagan. Ularning ayrimlari erkin yashaydi, baʼzilari esa parazit hayot tarzini olib boradi. Parazit yassi chuvalchanglarga odatda it yoki odam kabi umurtqali sutemizuvchilarning ichaklarida yashaydigan tasmasimon chuvalchanglar ham kiradi. Ostritsalar ipsimon chuvalchanglarning oʻlchami oddiy koʻzga deyarli koʻrinmaydigan turlaridan tortib, uzunligi bir necha metrga yetadigan turlarning katta guruhini tashkil qiladi.
Trixinella ostritsasi, rishta va oddiy askaridalar eng xavfli chuvalchanglardir. Ular baʼzi hayvon va odamlarda jiddiy kasalliklarga sabab boʻladi. Ammo bizga juda tanish boʻlgan tuproq chuvalchanglari juda foydali, chunki ular tuproqni burgʻilab, uni yumshatadi, bu esa oʻsimliklarning oʻsishiga yordam beradi.
Matnda xato topdingizmi? Kerakli matnni belgilang va CTRL+ENTER tugmalarini bosing.