20.02.2024
Yurak xuruji deb ataladigan narsa dunyoda oʻlimning eng keng tarqalgan sabablaridan biridir. Odatda, toʻrt holatdan uchtasida 50 yoshdan 70 yoshgacha boʻlgan erkaklar jabr koʻradi. Oddiy yurak xuruji koronar trombozdan kelib chiqadi. Koʻpchilik buni shunchaki tromboz deb ataydi. Bu kasallik yurakni qon bilan taʼminlaydigan ikkita qon tomirining koronar arteriyalarida boshlanadi. Arteriyalardan biri tiqilganda, yurakning bir qismi qon taʼminotisiz qoladi. Yurakning bu qismidagi toʻqimalarning bir qismi buzilib, oʻlishni boshlaydi. Bitta koronar arteriya tiqilganda, ikkinchi arteriyaning kichik tarmoqlari bir muncha vaqtga uning vazifalarini oʻz zimmasiga oladi. Biroz vaqt oʻtgach, yurakning qon taʼminotidan uzilgan joyining katta qismi kerakli qonni oladi.
Agar ikkinchi arteriya birinchisining ham ishini bajara olsa, odam tirik qoladi. Yaxshiyamki, aksariyat hollarda ikkinchi arteriya bu ishni bajarishga qodir va bu yurakka shu vaqt ichida vazifasini uddalashga yordam beradi. Koʻpchilikda yurak xuruji jismoniy faollik, asab buzilishi, kuchli sovqotish, ortiqcha ovqatdan soʻng, yaʼni yurak odatdagidan koʻproq ishlashi kerak boʻlgan holatlarda boshlanadi. Bularning barchasi har doim ham yurak xurujining sababi boʻlmaydi, ammo ular orasida bogʻliqlik mavjud.
Biroq koʻp hollarda yurak xuruji odam tinch holatda boʻlganida ham sodir boʻlishi mumkin. Yurak xuruji belgilari odatda koʻkrakdagi ogʻriq hissidir. Ammo ogʻriq qoʻllarda, boʻyinda yoki chap yelkada ham sezilishi mumkin. Kishi koʻp terlaydi va nafas olishi tezlashadi. U oqarib, shok holatiga tushishi, yurak urishi juda ham sustlashishi mumkin. Bunday alomatlar paydo boʻlganda darhol shifokorni chaqirish kerak.
Matnda xato topdingizmi? Kerakli matnni belgilang va CTRL+ENTER tugmalarini bosing.