20.02.2024
Odam biron sababga bilan koʻp qon yoʻqotsa, uning hayotini qon quyish orqali saqlab qolish mumkin. Jabrlanganning qon aylanish tizimiga boshqa odamning qoni quyiladi va yoʻqotilgan miqdor oʻrni toʻldiriladi. Bizga maʼlum birinchi qon quyish 1677-yilda, oʻlayotgan bola tomirlariga qoʻzi qoni quyilganda amalga oshirilgan. Bu bolakayning omadi chopib, u tirik qolgan. Hozirgi vaqtda quyi hayvonlarning qoni odamnikidan farq qilishi va uni odamga quyish jiddiy xavf tugʻdirishini bilamiz.
1940-yilda qonni yana bir — rezus-faktor omiliga qarab guruhlarga boʻlish usuli kashf etilgan. Bu kashfiyot rezus maymunlar ustida oʻtkazilgan tajribalar davomida amalga oshirilgani uchun bu narsa “rezus” deb nomlangan. Maʼlum bir qonlar aralashganda qizil qon tanachalari yorilib ketishi aniqlangan. Bu rezus-faktordagi farq tufayli yuzaga keladi. Ikki xil turdagi inson qoni mavjud: musbat rezus-faktor va manfiy rezus-faktor.
Agar ijobiy rezusli odamning qoni salbiy rezusli odamga quyilsa, ikkinchisiga xuddi shunday qon qayta quyilganda kasallik paydo boʻladi. Kamdan kam hollarda (qirq yoki ellikdan birida), muayyan sharoitlarda musbat rezus-faktorli ota va manfiy rezus-faktorli onadan qon kasalligiga ega bola tugʻiladi.
Matnda xato topdingizmi? Kerakli matnni belgilang va CTRL+ENTER tugmalarini bosing.