Bu savolga javob: Ha, ammo… Inson sunʼiy olmos yarata oladi, ammo yaqin kelajakda ularning serob boʻlishiga umid qilmang. Olmosni yaratish ona tabiat uchun qanchalik mushkul boʻlganini bilgach, buning oson ish emasligiga qoʻshilasiz. Tabiiy olmoslar Yer soviy boshlagach, taxminan yuz million yil oldin paydo boʻla boshlagan. Oʻsha davrda yer qobigʻi ostida togʻ jinslarining qizigan suyuq massalari boʻlgan. Bu massalar shunchalik yuqori harorat va bosimga duchor boʻlganki, biz koʻmir deb biladigan moddaning kristall panjaralari oʻzgargan. Odamzodga maʼlum eng qattiq modda hisoblangan olmos shu tarzda — koʻmirning kristall panjarasini oʻzgartirish orqali hosil qilinadi. Olmos odam uchun katta ahamiyatga ega boʻlgani sababli, tabiiyki, ularni sunʼiy ravishda, yaʼni sintetik olmoslarni ishlab chiqarishga urinishlar boʻlgan.

Bu sohadagi kashfiyotchilar sharafi nisbatan yaqinda bu muammo ustida ishlagan uch shaxsga tegishli deb hisoblangan. Dastlab 1880-yilda ingliz D. B. Henney, ikkinchi boʻlib Fransiyada Anri Muassan (1893), uchinchi boʻlib esa yana Angliyada ser Uilyam Kruks muvaffaqiyat qozongan. Muassan usuli mohiyati quyidagicha boʻlgan: koʻmir elektr pechda eritilgan temirda eritilgan. Keyin eritilgan temir tuz eritmasiga botirilgan.

Tashqi qatlamning sovishi va siqilishi ichkaridagi erigan materialga kuchli bosim hosil qilgan. Shu tarzda olmos hosil boʻlishi kerak deb hisoblangan. Ammo bu odamlarning tajribalari takrorlanganda hech qanday olmos hosil boʻlmagan. Shuning uchun hozirgi vaqtda birinchi sintetik olmos 1954-yilda maxsus pressda koʻmir Selsiy boʻyicha 2 800 darajagacha qizdirilib, har kvadrat santimetriga 56 245 kilogramm bosim berish natijasida yaratilgan deb hisoblanadi.

Bu usulda olingan birinchi olmoslarning rangi sariq boʻlib, eng kattasining oʻlchami bir yarim millimetrdan sal koʻproq boʻlgan. Sintetik olmoslar odatda nomukammal shaklga ega boʻladi va hozircha zeb-ziynat sifatida emas, koʻproq kesish asboblarini ishlab chiqarishda ishlatiladi. Ehtimol, bir kun kelib, inson haqiqatan ham mukammal olmos yasashning uddasidan chiqishi mumkin.