Osmondagi eng yorqin yulduzni topishga harakat qilganmisiz?

Ehtimol, sizga osmonda son-sanoqsiz yulduzlar bordek tuyuladi. Ammo biz teleskopsiz 6000 tadan ortiq yulduzni koʻra olmaymiz, ulardan 1500 ga yaqini janubiy yarim sharda joylashgan va shimoliy yarim sharda koʻrinmaydi.

2000 yil oldin yunon astronomlari yulduzlarni yorqinligiga qarab oʻlchamlarga yoki sinflarga ajratishgan. Teleskop paydo boʻlishidan oldin oltita sinf oʻlchamlardagi yulduzlar mavjud edi. Birinchi oʻlchamdagi yulduzlar eng yorqin, oltinchi oʻlchamdagilari esa eng kuchsiz yulduzlardir. Oltinchi oʻlchamdan pastdagi yulduzlarni teleskopsiz kuzatib boʻlmaydi. Bugungi kunda zamonaviy teleskoplar 21-oʻlchamdagi yulduzlarni suratga olish imkonini beradi.

Bir oʻlchamdagi yulduzlarning yorqinligi undan avvalgi oʻlchamdagi yulduzlarning yorqinligidan ikki yarim baravar kam. Birinchi oʻlchamga 22 ta yulduz kiradi va ularning eng yorqini bu Sirius boʻlib, uning oʻlchami 16 ga tengdir. Sirius oddiy koʻz bilan kuzatilishi mumkin boʻlgan eng kuchsiz yulduzdan 1000 baravar yorqinroqdir.

Sinf yoki oʻlcham qanchalik past boʻlsa, u shunchalik koʻp yulduzni oʻz ichiga oladi. Shunday qilib, agar biz birinchi oʻlchamga atigi 22 ta yulduzni kiritsak, unda 20-sinf milliardga yaqin yulduzlarni qamrab oladi.